Önce şu önemli noktadan başlayayım. Belediyeler halka açık, plaj, park ve yeşil alan gibi yerlere alkol yasağı getirebilirler mi?
2 dönem yani 10 yıl Ankara’nın Çankaya ilçesinde belediye başkanlığı yapan duayen siyasetçi Doğan Taşdelen’e sordum bu konuyu.
“Asla Belediyeler yasak koyamazlar, koysalar da yasal olmaz, geçerli olmaz. Belediyeler yasa çıkaramaz, yasalara aykırı uygulama da yapamazlar. İnsan haklarına da, laiklik ilkesine de anayasa ve yasalarla koruma altına alınan kişilik haklarına da aykırı davranamazlar”
dedi.
Belediyenin plaja girişine koyduğu bu tabela demek ki anayasa ve yasalara uygun değil hatta geçersiz ki iki ayrı yargı kararını da yazımın sonunda vereceğim.
Elde var bir.
Doktor 32 yaşındaki S.Ç. ve meslektaşı olan arkadaşı, Kapuz Plajı’na geldi ve yanlarında getirdikleri portatif sandalyelere oturdu. Kitap okuyup güneşlenen 2 doktor, bir süre sonra yanlarında getirdikleri biraları çıkardı.
Kimseyi rahatsız ediyorlar mı?
Hayır..
Elde var iki.
Yanlarına gelen plaj görevlisi, sahilde içki içmenin yasak olduğunu söyleyerek, kadınları uyardı.
Ne hakla? Hangi yetki ile iki kadın vatandaşı uyarma haklarına sahipler?
Onlar belki bilmiyor ama 2 kadın doktor kişilik haklarını da yasaları da biliyorlar ki plaj görevlisine, “Plaj kamu malı, kimseye rahatsızlık vermeden içki içmenin yasaklanması kanuna aykırı” diyorlar. Yani yasal haklarını hatırlatıyorlar.
Ancak plaj görevlisi tartışıyor ve Zonguldak Belediyesinin resmi zabıtalarını çağırıyor.
Onlar da tartışmaya katılıyorlar ve bakıyorlar ki karşılarında anayasa ve yasaları bilen bilinçli insanlar var polis çağırıyorlar.
Elde var üç.
Gelen polisler de “hakkınızda şikayet var” diyerek zabıta ve plaj görevlisinden başka kimsenin şikayetçi olmamasını da dikkate almayarak iki kadın doktoru karakola götürüyorlar.
Elde var dört.
Saatlerce karakolda bekletilen iki kadın doktora polis alkol muayenesi yapıyor.
Neden? Araç mı kullanıyorlardı?
Sokakta yürüyen, parkta oturan, plajda güneşlenen kişilere polis alkol muayenesi yapabilir mi?
Kadınların biri “sıfır” diğer medyada yer aldığı gibi 50 promil değil sadece 0.50 promil alkollü çıkıyor.
Yani bu değer ile araç kullanırken yakalansa dahi hiçbir ceza uygulanamıyor çünkü yasal sınır aşılmış değil. Kaldı ki iki kadın plajda alkollü olsa da yasalara aykırı değil ki.
Elde var 5.
S.Ç. ve arkadaşı, Kabahatler Kanunu’nun “Çevreye rahatsızlık verme” maddesini ihlal ettikleri gerekçesiyle 109’ar lira idari para cezası uygulanarak serbest bırakılıyor.
Haklarındaki şikayet, “çevreye rahatsızlık verme” değil ki?
Haklarındaki şikayet plajda bira içmeleri yani belediyenin yasa dışı bir yetki ile plaj girişine astığı bir tabeladaki hukuk dışı yasak.
Ceza neden, “belediye plajında bira içmek” suçu için verilmiyor?
Çünkü yasalarda böyle bir suç yok ki.
Elde var 6.
Zonguldak Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdür vekili Nejat Uludüz, “Bizim belediye olarak bir ceza uygulamamız söz konusu değil. Biz bundan sonra plajdaki önlemleri arttırabiliriz. Sahilde içki içilmesinin yasak olduğunu belirten yazılar ve levhaları arttırabiliriz” diyor.
Belediyenin ceza uygulaması yapamaması içki konusunda yasal dayanağın olmamasının itirafıdır.
Elde var 7.
Birden yediye kadar yanlışları sıralayalım:
Belediyelerin halka açık mekanlara alkol yasağı koyması yanlış.
Belediyenin plaj görevlisinin sahilde bira içenlere müdahale etmesi yanlış.
Zabıtanın bilinçli olmadığı ve yasaları değil yasa dışı belediye kararlarını uygulamaya çalışması yanlış.
Kadınların karakola götürülmesi de alkol muayenesi yapılması da yanlış.
Polisin “çevreye rahatsızlık verme” gerekçesi ile para cezası uygulaması yanlış.
Zonguldak belediyesinin yasa dışı yasak kararının yeni tabelalar ile duyurulacak olması da plajdaki önlemleri arttıracak olması da yanlış.
Ankara Büyükşehir Belediyesinin Ankara parklarındaki içki yasağı 2013 yılında Ankara 9. İdare Mahkemesinin kararı ile kaldırıldı.
Mahkeme gerekçesinde, “Türkiye Cumhuriyeti’nin demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olduğu hüküm altına alınmıştır. Belediyenin yasak kararının yasal dayanağı yoktur” denildi.
Ayrıca Danıştay 10. Dairesi 2015 yılında Afyonkarahisar Valiliği’nin “açıktan alkol almanın ve alkol satışının yasaklanmasına ilişkin” kararına karşı açılan davada yerel mahkemenin verdiği iptal kararını onadı.
