İSRAİL VE RUSYA’DAN SONRA AKLA GELEN SORU
Türk dış politikası Ahmet Davutoğlu’nun Başbakanlıktan azledilmesinden sonra mı yoksa Erdoğan’ın dış politikada yaşanan yalnızlıktan dolayı , “pişman” olmasından mı kaynaklandı bilemeyiz. Şimdi sırada Mısır ve Suriye ile de anlaşma var mı?
2002 yılında tek başına iktidara gelen AK Parti komşularıyla “sıfır sorun” çerçevesinde Suriye Devlet Başkanı ile çok yakın ilişkiler kurdu.
Türkiye, İsrail ve Suriye arasında arabuluculuk yaptı, Lübnan devlet başkanlığı krizinde yapıcı rol oynadı ve Suriye’nin koruması altında bulunan Hamas odaklı İsrail-Filistin sorunun çözümünde önemli rol oynadı.
2004 yılında her iki ülke arasında serbest ticaret anlaşması imzalandı ve iki ülke arasındaki ticaret hacmi 2 milyar dolar düzeyine ulaştı.
Suriye ve Türkiye arasında enerji alanında da ortak projeler geliştirilmiştir. Arap Doğalgaz Boru Hattı, ortak petrol arama şirketlerinin kurulması, petrol ürünlerinin değişimi ve uygulamaya geçirilemeyen nükleer enerji işbirliği projeleri bunlardan birkaçıdır.
Suriye Savunma Bakanı Hasan Türkmeni ile Millî Savunma Bakanı Vecdi Gönül arasında sanayi işbirliği anlaşması imzalandı ve 27 – 29 Nisan 2010 tarihleri arasında ikinci ortak askerî tatbikat yapıldı.
2011’de Arap Baharı çerçevesinde Suriye’de halk ayaklanması başladı ve Türkiye ile Suriye arasındaki ipler ticari ilişkilerin karşılıklı durdurulması ile koptu.
Dönemin Başbakanı Erdoğan ile Suriye Lider Esad birlikte ailece tatil yapma dönemini kapatıp düşmanlık dönemini başlattılar.
Suriye 2012’de silahsız Türk savaş uçağı RF-4’ü Akdeniz’de düşürdü pilotlarımız Şehit oldu.
Suriye’nin 2013’de Helikopterini 2014’de savaş uçağını düşürdük.
Rusya Federasyonun 2015’de Suriye’ye açık destek vermesi, Amerika’nın geri adım atması ve Türkiye’nin Rus Savaş uçağını düşürmesi sonucunda Rusya Suriye’ye hava savunma sistemleri kurdu ve Putin Türkiye’ye, “sıkıysa Suriye hava sahasına girin” diye tehdit etti.
İşte o günden bu yana Cumhurbaşkanı Erdoğan da AK Parti Hükümeti de Esad ve Suriye politikalarını askıya aldılar.
3 milyon Suriyeli sığınmacı Türkiye’nin başına kaldı.
Peki, İsrail ve Rusya ile krizleri bitirmek için adım atan Türkiye Suriye ve Esad ile de barış görüşmelerine başlar mı?
* * *
Gelelim Mısır ile Türkiye ilişkilerine.
Arap Baharı’nın başlaması ile Şubat 2011’de, 18 gün süren kitlesel protestolar sonucu Hüsnü Mübarek’in 29 yıllık cumhurbaşkanlığı sona erdi. Haziran 2012’de Muhammed Mursi, cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanarak Mısır’ın demokratik yollarla yönetime gelen ilk cumhurbaşkanı oldu.
Ancak Kasım 2012’de Mursi’nin bazı düzenlemeleri içeren anayasal bildiriyi yayımlamasıyla ülke çapında protestolar başladı.
Türkiye Mursi’ye destek verirken, 28 Nisan 2013’te Mursi’yi 30 Haziran’da görevinden istifa ettirmek için 15 milyon imza toplandı ve taban hareketi olan Temerrud başlatıldı.
Genelkurmay Başkanı Abdülfettah el Sisi 3 Temmuz 2013 tarihinde ülke askerî darbe ile ülke yönetimine el koydu.
Başta Amerika olmak üzere İngiltere, Fransa, Almanya ve birçok ülke Sisi’ye destek verdi.
Türkiye’de ise dönemin Başbakanı Erdoğan’ın, “Rabia” adı ile Mursi’ye destek vermesi Türkiye ile Mısır arasındaki tüm ilişkilerin askıya alınmasına neden oldu.
Peki, İsrail ve Rusya ile krizleri bitirmek için adım atan Türkiye Mısır ve Sisi ile de barış görüşmelerine başlar mı?
Sonuç olarak Türkiye’nin dış politikada başına açtığı dertlerden bu ikisinin yakın dönemde çözülebileceğine ihtimal vermiyorum.
