Örnek olur mu?
İtalya’da Başbakan Renzi’nin üçte birini değiştirecek Anayasa reformuna muhalifler Türkiye’de olduğu gibi, “tek adam ” gerekçesiyle karşı çıkıyorlardı. İtalyan halkı sandık başına gitti ve sandıktan yüzde 60 ‘hayır’ çıktı yani İtalyanlar “tek adama hayır” dedi.
İtalya’da Anayasa değişikliği reformu;
Parlamentonun alt kanadına daha fazla yetki verilmesini öngörüyordu.
Senatonun yetkilerini azaltıyordu.
Senatör sayısının da 315’ten 100’e indirilmesi planlanıyordu.
Yerel yönetimlerin bazı yetkilerinin merkezi hükümete devredilmesi bulunuyordu.
Görüldüğü gibi İtalya Başbakanı Renzi, Türkiye’deki gibi bir rejim değişikliği önermiyor ama AK Parti’nin Başkanlık rejimini savunurken kullandığı “yasama sürecinde yaşanan tıkanıklıkların aşılacağını ve siyasi istikrar sağlanacağı ” bahanesini kullanıyordu.
İtalya’da Muhalefet, Senato’nun yetkilerinin elinden alınmasıyla bir kontrol mekanizmasının devreden çıkarılmış olacağını ve merkezi hükümetin eline aşırı güç verileceği gerekçesiyle reformlara karşı çıkıyordu.
İtalyan halkı, Başkanlık gibi bir rejim değişikliği olmasa dahi yapılacak Anayasa değişikliğinin “daha güçlü Başbakana ve daha güçlü hükümete” karşı olmasının en önemli nedeni Başbakan’ın, “tek adam” olacağı korkusu idi.
İtalya’da sandıktan yüzde 60 ‘hayır’ çıktı, ‘Evet’ oyları ise yüzde 40’da kaldı. ”Tek adam” hedefi de korkusu da ortadan kalktı.
Gelelim ülkemize.
Çok partili demokrasiye geçişten bu yana Türkiye’yi yöneten Parlamenter rejim yerine Başkanlık rejimine değişikliği getiren ve Devlet Bahçeli’nin de uygun bulduğu Anayasa Reformu bu hafta Türkiye Büyük Millet Meclisine AK Parti’nin tasarısı olarak getiriliyor.
Türkiye’de muhalefet de İtalya’daki muhalefete benzer şekilde, “Başkanlık ile kontrol mekanizması devreden çıkarılıyor ve Başkanın eline aşırı güç verileceğini” iddia ediyor.
CHP, HDP ve bir grup MHP’li milletvekilini kast ediyorum “meclisteki muhalefet” olarak.
İtalya’da muhalefet de sivil toplum örgütleri de yapılacak Anayasa reformu ile Başbakan’ın, “tek adam” olacağını ve kontrolsüz büyük güç kazanacağını iddia ettiler ki İtalyanlar da bu endişe ile % 60 “hayır” dediler.
Referandumdan önce ‘hayır’ çıkması halinde istifa edeceğini açıklayan İtalya Başbakanı Renzi sözünde durdu İstifasını cumhurbaşkanına sundu.
Türkiye’de Anayasa değişikliğini “ateşten gömlek” olarak adlandırmış, “bakalım kim giyecek?” demiştim.
Anayasa reformu ile yapılacak başkanlık rejimi değişikliğinin kabulü için 367 milletvekilinin ”evet” oyu kullanması gerekiyor.
